τψειχθ "NOT BY CHANCE" - δτψλδ ξγςιϊ ωμ ϊΰεψιιϊ δΰαεμεφιδ: ημχ ψΰωεο ωμ τψχ 7, δξωηχ ξλεψ - ωεπεϊ ξλεεπϊμψΰωεπδ, ϊεψβν μςαψιϊ ρτψε ωμ γ"ψ μι ρτθπψ, "NOT BY CHANCE", ωιφΰ μΰεψ αΰπβμιϊ α- 1997. δρτψ ξτψικ ξγςιϊ ΰϊ ϊΰεψιιϊ δΰαεμεφιδ ωμ γψεειο. δξηαψ διπε γ"ψ μτιζιχδ, αεβψ M.I.T . δρτψ ξϊξχγ αηερψ δδιϊλπεϊ δξϊξθιϊ δδρϊαψεϊιϊ ωμ ϊιΰεψιιϊ γψεειο. εαλκ ωδϊαψψ ωδΰεψβπιζν ψχ ΰιαγ ξιγς εδτκ μτηεϊ ξεψλα. μτπιλν λμ δρτψ μχψιΰδ, αΰγιαεϊ δξηαψ εδξϊψβν. ι"η ΰγψ α' ϊως"ε ημχ ψΰωεο ωμ τψχ 7. δξωηχ ξλεψ - ωεπεϊ ξλεεπϊ ψΰιπε ωφ'χ δχΰαει ηωγ ωδχμτιν "ρεγψε" ελι δ"ιγ" μΰ διϊδ ΰχψΰιϊ. λωΰεξψιν ωδ"ιγ" ΰιπδ ΰχψΰιϊ αςφν ξΰωιξιν ΰϊ ξημχ δχμτιν αριγεψν δξλεεο. λωϊεξλι δΰαεμεφιδ ΰεξψιν ωδωεπεϊ δβπθιϊ διΰ ΰχψΰιϊ, δν αςφν ξϊλεεπιν μεξψ ωδδρϊαψεϊ μδετςϊ δωεπεϊ ΰιπδ ϊμειδ αϊεςμϊ ωϊφξη μΰεψβπιζν αβμμ δωεπεϊ ςμ-ιγι δϊΰξϊε μραιαδ. ξΰιγκ λωΰπι θεςο ωδωεπεϊ ΰιπδ ΰχψΰιϊ. ΰπι αςφν ΰεξψ ωιω χωψ αιο δριλει μδϊψηωεϊ δωιπει μαιο δϊΰξϊ δΰεψβπιζν μραιαϊε. ΰπι αςφν ΰεξψ ωδδϊΰξδ ωμ δΰεψβπιζν δεωτςδ ξδραιαδ ΰε ξφψλιε ωμ δΰεψβπιζν. μτπι λ-60 ωπδ, αςψκ αϊχετϊ πιρεη δϊ.π.γ, δαιεμεβ δξτεψρν γ'ΰψρι εεπθεεψϊ ϊεξτρεο [1942] ξϊη αιχεψϊ αιηρ μϊτχιγδ ωμ δαψιψδ δθαςιϊ αϊιΰεψιϊ δΰαεμεφιδ: ΰπηπε ξϊηιμιν μψΰεϊ ωδραψ δαψιψδ δθαςιϊ ΰιπε ξεςμδ αβμμ δετςϊο ωμ φεψεϊ ηγωεϊ, ΰμΰ λγι μδραιψ ΰϊ διςμξεϊο ωμ φεψεϊ. λϊεφΰδ ξλκ ΰπε ξϊχψαιν μξρχπδ...ωδτεπχφιδ δςπχιϊ ωμ δαψιψδ δθαςιϊ μΰ πεςγδ μηγω, ΰμΰ μδριψ...ΰπε ψεΰιν ααψιψδ δθαςιϊ λεη αμϊι πμΰδ ωϊτχιγε μΰ πεςγ μαπεϊ ΰμΰ μδψερ μπλω μβζεν εμζψεχ μΰω [pp. 269-70 [. ςμ λκ δεΰ φιθθ ΰϊ ιιεερ γιμιιβ' [1903] (ϊιψβεν μςαψιϊ, ξϊψβεν μΰπβμιϊ, δξχεψ αφψτϊιϊ): ςχψεο δαψιψδ δθαςιϊ πλεπδ μημεθιο εψΰει μλμ ωαη. ςμ πχεγδ ζε λεμν ξρλιξιν. δξημεχϊ διΰ ςμ βαεμεϊ διλεμϊ ωμ δϊιΰεψιδ, εδΰν διΰ ιλεμδ ΰε μΰ ιλεμδ μδφξιη φεψεϊ ηιιν ρτφιτιεϊ ηγωεϊ. διεν πψΰδ ααψεψ ωδιΰ ΰιπδ ιλεμδ (ξεγβω αξχεψ). δϊιΰεψιδ δπιε-γψεεπιρθιϊ (ϊ.π.γ) ξφιγδ θεςπϊ ωλεηδ ωμ δαψιψδ δθαςιϊ μιιφψ, θξεο αςφν λεηδ μβζεν. ξιμιεπι φεψεϊ ηγωεϊ ξλμ δρεβιν ξεφβιν ςμ-ιγδ. ςμ ιγι λεηεϊ δωεπεϊ δΰχψΰιϊ, διΰ αεψψϊ ΰϊ δξεϊΰξιν εδξϊΰιξιν. ΰεμν ατψχιν δχεγξιν δρχπε ωδωεπεϊ δΰχψΰιϊ δξϊεΰψϊ αϊ.π.γ ΰιο αλεηδ μρτχ ΰϊ δηγωπεϊ δπγψωϊ, ξξπδ πιϊο ιδιδ μαψεψ. ΰπι μΰ δψΰωεο ωξβις μξρχπδ ζε. ξρτψ αιεμεβιν ερθεγπθιν μΰαεμεφιδ δβιςε μξρχπδ γεξδ. ξΰιι-εεΰο δε ξδΰεπιαψριθδ δτϊεηδ ωμ ξιμθεο χιιπρ ετιθψ ρεπγψρ ξΰεπιαψριθϊ μεπγεο λϊαε [Ho and Saunders]. ωεπεϊ δτπεθιιτ, ωςμιε ιλεμδ μτςεμ δαψιψδ δθαςιϊ, ΰιπν πεφψιν αΰετο ΰχψΰι... δξεθφιεϊ δΰχψΰιεϊ ξϊεΰψεϊ λ"αμϊι πιϊπεϊ μδεληδ" ε"αμϊι ραιψεϊ ξαηιπδ ρθθιρθιϊ" [Cook 1977], αδϊΰν ςν δξρχπεϊ ωμπε ατψχ 4. δϊ.π.γ αδϊαρρ ςμ ωεπεϊ ΰχψΰιϊ ΰιπδ ιλεμδ μϊϊ ξςπδ μωιπειιν ΰαεμεφιεπιιν βγεμιν. διΰ ιλεμδ ψχ μδραιψ χαεφδ ξεβαμϊ ωμ ωιπειιν χθπιν. ΰιο ωεν δεληεϊ μλκ ωμξεθφιεϊ ΰχψΰιεϊ εαψιψδ θαςιϊ διδ ϊτχιγ λμωδε αξχεψν ωμ ξι ξχαεφεϊ δΰεψβπιζν δςιχψιεϊ, λεμμ ξιπιν [1979 Ho and Saunders]. δϊ.π.γ ΰιπδ ιλεμδ μρτχ δραψ μξχεψ δξςψλεϊ (Phyla) ξημχεϊ (Classes) ΰε ξργψιν (Orders). διΰ ΰτιμε μΰ ιλεμδ μϊΰψ ΰϊ ξχεψ δξιπιν, ξμαγ ξχψιν ξιεηγιν, ΰεϊν πελμ μϊΰψ λθψιεειΰμιν αδωεεΰδ μδιχσ δηιιν δξμΰ. βν μΰ πιϊο μδψηια ΰϊ δξχψιν δμμε λγι ωϊλμμ αδν βν ξΰχψε-ΰαεμφιδ. δπιε-γψεεπιρθιν ξφθθιν ξρτψ γεβξΰεϊ ΰαεμεφιεπιεϊ ωμθςπϊν ξεραψεϊ ς"ι δϊ.π.γ. δαψιψδ δθαςιϊ ΰλο ιλεμδ μδραιψ ΰϊ ϊημετϊ δτψτψιν δαδιψιν αλδιν, λωδηζζιεϊ ςμ δςφιν ξεωηψιν ςμ-ιγι τιη [Kettlewell 1955, 1956, 1957, 1959, 1973]. ΰκ μςεμν μΰ δφμιη ξιωδε μδψΰεϊ ωδδαγμ αιο ωπι ρεβιν ωμ τψτψιν δϊψηω αςχαεϊ ξεθφιδ ΰχψΰιϊ. πχεγϊ δξτϊη ωμ δΰχψΰιεϊ ΰιπδ παηπϊ απϊεπιν ΰμε. ΰκ δϊ.π.γ θεςπϊ μδψαδ ιεϊψ ξωιπειιν αωλιηεϊ ωμ ΰελμεριεϊ τψτψιν. διΰ ξϊιιξψϊ μπξχ λιφγ αλμμ πεφψε δτψτψιν. διΰ ξϊιιξψϊ μδραιψ ΰϊ λμ δωιπειιν δΰαεμεφιεπιιν εμϊΰψ ΰϊ δξχεψ μλμ ςεμν δηι. ΰκ δςεαγεϊ ΰιπο ϊεξλεϊ αθςπδ ξψηιχϊ μλϊ ζε. δαδ μΰ πϊαμαμ αιο δξςθ ωϊιΰεψιδ ζε ΰεμι ξραιψδ, ξεμ λμ ξδ ωδιΰ ξϊιιξψϊ μδραιψ, εΰν λμ ξδ ωδεαιμ ΰϊ δΰγν δξξεφς μηωεα ωδϊιΰεψιδ ξραιψδ. αψιψδ θαςιϊ δτεςμϊ ςμ ωιπειιν αχπδ ξιγδ χθο, διπδ ψχ φμ χμεω μλμ ξδ ωπθςο αων ϊιΰεψιϊ δΰαεμεφιδ. δθιςεπιν δγψξθιιν δξεωξςιν αων δϊιΰεψιδ, δν ΰωψ ξωλε ΰϊ ϊωεξϊ μιαε ωμ δςεμν μΰαεμεφιδ. δν ΰωψ ςεγγε λξδ ξεξηι ΰαεμεφιδ αλιψιν μδωξις γςεϊ αων δξγς ΰωψ ηεψβιν ξϊηεν ξεξηιεϊν. δν ΰωψ ςεψψε ΰϊ ξεξηδ δξΰεαπιν εδΰαεμεφιδ δπεγς β'εψβ βιμεψγ ριξτρεο δξπεη μθςεο ωϊιΰεψιϊ γψεειο ξςπιχδ μΰγν ϊτιρδ ηγωδ ςμ ςφξε [Simpson 1960]. δν ωδαιΰε ΰϊ δβπθιχΰι δπεγς απθμι βμΰρ μωΰεα ςψλιν ΰϊιιν μΰπεωεϊ ξδϊ.π.γ [Glass 1965]. δϊ.π.γ ξϊιιξψϊ μδραιψ λιφγ δϊτϊηε δηιιν ξξφα δϊημϊι τωεθ. διΰ θεςπϊ ωδϊτϊηεϊ δηιιν διπδ ϊετςδ θαςιϊ. λιεεο ωμΰ ιγεςιν μπε ηεχιν τιριχμιιν ΰωψ ιλεμιν μδαιΰ μδϊτϊηεϊ αχψα ΰεψβπιζν, γψεειο δφις μςωεϊ ζΰϊ αΰξφςεϊ ρθθιρθιχεϊ ωμ ΰελμεριεϊ[1]. ΰκ δϊ.π.γ ιλεμδ ψχ μδραιψ ΰαεμεφιδ δπβψξϊ λϊεφΰδ ξωιπειιν χθπιν εξαεγγιν. δϊ.π.γ ΰιπδ ξραιψδ λιφγ ΰιπτεψξφιϊ δηιιν ιλεμδ διϊδ μδϊτϊη εμδιαπεϊ. λΰωψ ϊεξλι δΰαεμεφιδ ξπριν μδωϊξω αδ λγι μδραιψ ΰϊ δϊψηωεϊ δωιπειιν δβγεμιν, δραψιδν πςωιν ςξεξιν. αξχψδ δθεα αιεϊψ θιςεπιδν δετλιν μϊζδ ωμ ΰικ ΰεμι ιλμε δγαψιν μδϊψηω. λωδϊϊιΰεψιδ δριπϊθιϊ δΰαεμεφιεπιϊ δξεγψπιϊ, δπεγςϊ λϊιΰεψιδ δπιε-γψεεπιρθιϊ, περγδ μτπι λ-60 ωπδ. διΰ δβγιψδ ξΰχψε-ΰαεμεφιδ λργψδ ΰψελδ ωμ φςγιν χθπιν [Huxley 1943]. ϊιΰεψν δξωικ ΰϊ διτεϊιζϊ δαψιψδ δξφθαψϊ ωμ γψεειο. αϊηιμδ διδ ξιςεθ ξαιο δγψεεπιρθιν ωριψαε μχαμ ϊδμικ δγψβϊι λδραψ μξΰχψε-ΰαεμεφιδ. δν μΰ ψΰε λμ ΰτωψεϊ μλκ ωαψιψδ ξφθαψϊ ϊεαιμ μλμ δϊΰξεϊ δξωπδ δπμεεϊ δπγψωεϊ αξρβψϊ ωιπει βγεμ. ξεξηδ δξΰεαπιν ΰε. δ. ωιπγψεεμσ [1950] δψΰδ τςψιν ΰξιϊιιν αξξφΰι δξΰεαπιν, δεΰ μΰ ιλεμ διδ μχαμ ϊδμικ ΰαεμεφιεπι δγψβϊι λδραψ μλκ. ξεξηδ δβπθιχδ ψιφψγ βεμγωξιθ [1940, 1952] ηωα ωΰεμι δωιπειιν δΰαεμεφιεπιιν δβγεμιν πβψξε λϊεφΰδ ξξεθφιεϊ βγεμεϊ ΰε ρμθφιεϊ (saltations). δζεΰμεβ δ. βψΰδν χπεο δφις ξλπιζν ξδρεβ ωαζξπε δεςμδ ςμ-ιγι μΰξψχ, μγςϊε δωιπειιν δξεϊΰξιν ΰεμι ξεωτςιν ξδραιαδ. ΰκ δεΰ μΰ δφις ξλπιζν ωιΰτωψ ζΰϊ. δπιε-γψεεπιρθιν μΰ δωϊλπςε ξθςπεϊ γςϊ δξιςεθ. δν γηε ΰϊ δΰτωψεϊ ωξεθφιεϊ βγεμεϊ δο ωδαιΰε μωιπειιν δΰαεμεφιεπιιν δβγεμιν. δν ψΰε αξεθφιεϊ δχθπεϊ διγεςεϊ λξηεμμι ξιχψε-ΰαεμεφιδ, βν λξηεμμι ξΰχψε-ΰαεμεφιδ [Rensch 1954, 1960; Simpson 1953]. βιωϊν μξεθφιεϊ δβγεμεϊ, ΰωψ λξςθ ϊξιγ ξζιχεϊ εΰιο αδν ϊεςμϊ, διϊδ ωμιμιϊ. αΰετο ςχψεπι ξεθφιεϊ βγεμεϊ ηιεαιεϊ διπο πγιψεϊ ξγι ξλγι μδεαιμ μωιπειιν ΰαεμεφιεπιιν. βν αχψα ΰελμεριεϊ βγεμεϊ εμΰεψκ ζξο. ψεα δγψεεπιρθιν ραεψιν ωδωεπεϊ ςμιδ ξαερρϊ δΰαεμεφιδ, διπδ ΰχψΰιϊ. ΰκ δν ημεχιν αγιςεϊιδν λιφγ ξϊψηωϊ ξΰχψε-ΰαεμεφιδ. δψεα, ωλαψ δβγψϊι αων χαεφϊ "ΰιϊι", ϊεξλιν αγςϊ ξιιργι δϊ.π.γ ωδΰαεμεφιδ ξϊχγξϊ αΰιθιεϊ. δν ραεψιν ωωιπειιν αχπδ ξιγδ βγεμ, ωϊιΰεψιϊ γψεειο πεςγδ μδραιψ, απειιν ξωψωψϊ ΰψελδ ωμ ωιπειιν χθπιν. λτι ωλαψ φιιπε, βν ημχ ξδραεψιν ωδΰαεμεφιδ ξϊχγξϊ αχτιφεϊ (punctuationists) ωιιλιν μξηπδ ζδ. ΰκ ΰιω μΰ δφμιη μδψΰεϊ ωωιπειιν χθπιν ΰχψΰιιν ιλεμιν μδφθψσ μαπιιϊ δωιπειιν δβγεμιν. δν βν μΰ ιλεμιν μξφεΰ ξχεψ μλξεϊ δξιγς δψαδ ωδφθαψδ αςεμν δηι. ςμ-τι χαεφεϊ "ΰιϊι" δαψιψδ δξφθαψϊ ηιιαϊ αξξεφς αλμ φςγ, μδερισ λξεϊ χθπδ ωμ ξιγς μβπεν. ΰκ αλμ δξεθφιεϊ ωπηχψε, πξφΰδ ΰηϊ δξεριτδ ξςθ ξιγς. αΰετο ςχψεπι δγαψ ΰτωψι, ΰκ δεΰ ΰιπε ραιψ. αξαθ ψΰωεο δϊ.π.γ πψΰιϊ ξεωλϊ. διΰ ξαερρϊ ςμ δδωςψδ ωωιπειιν ΰχψΰιιν χθπιν ψαιν ιλεμιν μδφθαψ εμαπεϊ ωιπειιν ΰαεμεφιεπιιν βγεμιν, ΰκ μξψαδ δφςψ δπηδ ζε ωβειδ. αιξιε ωμ γψεειο μΰ διε δεληεϊ ξγςιεϊ, αςγ ΰε πβγ δωςψδ ζε. βν αωξεπιν δωπιν ωημτε μΰηψ τιψρεν ριτψε ωμ γψεειο εςγ μιιρεγ δϊ.π.γ μΰ πξφΰε δεληεϊ μλΰο ΰε μλΰο. μξψεϊ ζΰϊ, δωςψδ ζε πηωαδ λΰτωψιϊ εΰσ λςεαγδ. ΰκ α-60 δωπιν ωςαψε ξτψρεν δϊ.π.γ, πηχψ μςεξχ ϊτχεγ δϊΰ αψξδ δξεμχεμψιϊ. λςϊ αϊηιμϊ δξΰδ δςωψιν εΰηγ ιω αιγιπε ξιγς ψα απεβς μξεθφιεϊ αδν ψεΰιν δπιε-γψεεπιρθιν ΰϊ δξχεψ μωιπειιν δχθπιν. δξιγς δψα ωδφθαψ ΰιπε ϊεξκ αβιωϊ δπιε-γψεεπιρθιν δρεαψιν ωξχεψ δωιπειιν δΰαεμεφιεπιιν δβγεμιν πξφΰ αωεπεϊ ΰχψΰιϊ, μδιτκ, λμ δδεληεϊ ξτψιλεϊ βιωδ ζε. ΰϊ δξϊπβγιν μβιωδ ζε χψΰπε αων χαεφεϊ πξψεγ, χαεφδ ζε ξξωιλδ ΰϊ γψλν ωμ ξϊπβγι ϊδμικ δωιπει δδγψβϊι ωμ δϊ.π.γ ξμτπι λ-60 ωπδ. δν ϊεξλιν αβιωϊε ωμ βεμγωξιθ δραεψδ ωωιπειιν βγεμιν ιλεμιν μδϊψηω εμδετις ατϊΰεξιεϊ [Stanley 1979]. μγςϊν λςϊ ιγες μπε δξλπιζν δξεμχεμψι εδβπθι διλεμ μηεμμ ωιπειιν βγεμιν ετϊΰεξιιν [McDonald 1990]. μγςϊν ωιπειιν ΰψβεπιιν τπιξιιν αβπιν δψβεμθεψιιν ιλεμιν μηεμμ ΰϊ δωιπειιν δβγεμιν εδτϊΰεξιιν. ωιπει αϊζξεο αμαγ αΰεϊ δξεμχεμψι, αξδμκ δϊτϊηεϊ δςεαψ, ιλεμ μηεμμ ωιπει βγεμ ατπεθιιτ [Gould 1977]. ΰσ-ςμ-τι-λο ψεα ηαψι χαεφϊ "πξψεγ" γεβμιν αΰχψΰιεϊ. ΰκ ΰν δωιπειιν δν ΰχψΰιιν , δν ΰιπν ιλεμιν μρτχ δραψ μδϊτϊηεϊ εαπιιϊ δξιγς δβπθι. δριλει μδερτϊ πϊη ωμ ξιγς αβπεν αγψκ ζε διπε ΰτρι. ξριαδ ζε δπιε-γψεεπιρθιν αηψε μαρρ ΰϊ δϊιΰεψιδ ςμ ψφσ ωιπειιν χθπιν. ξλιεεο ωμΰηψεπδ δϊαψψ ωϊιΰεψιδ λζε ΰιπδ ψιΰμιϊ, ημχ ξξξωιλι γψλν ωμ δπιε-γψεεπιρθιν ξπριν μδφιμ ΰϊ δϊιΰεψιδ εμδφιβ ΰϊ ξχεψ δωεπεϊ λωιπειιν βγεμιν αβπιν δψβεμθεψιιν, ΰκ δν ςγιιο ραεψιν ωδϊδμικ διπε ΰχψΰι. ΰσ-ςμ-τι-λο δπιε-γψεεπιρθιν φγχε αγηιιϊν ΰϊ ϊιΰεψιιϊ δωιπειιν δβγεμιν. μΰ πιϊο μφτεϊ μωιπει ηιεαι ςμ-ιγι ψδ-ΰιψβεο βπθι ΰχψΰι. πψΰδ ωψδ- ΰιψβεο βπθι, ξδεεδ ημχ ξδτςιμεϊ δωβψϊιϊ ωμ δϊΰ. πψΰδ ωτςιμεϊ ζε, διΰ ωιβψϊιϊ αγιεχ λξε τςεμϊ ημεχϊ δϊΰ, ΰσ ωδν ΰιπν ξϊψηωιν αΰεϊδ ϊγιψεϊ. τςεμδ ζε ξαεφς αϊιεεκ ωμ ΰπζιξιν ρτφιτιιν, ωλλμ διγες μπε ςεαψιν ριπϊζδ αϊΰ μφεψκ ξθψδ ζε αμαγ. ιω αιεμεβιν δψεφιν μχψεΰ μδν ΰχψΰιιν ψχ αβμμ ωδϊζξεο ωμδν ςγιιο ΰιπε ξεαπο μπε. ιω δραεψιν ωΰεψβπιζν ιλεμ μαπεϊ ξιγς ςμ-ιγι δθξςϊ πϊκ DNA ξΰεψβπιζν ΰηψ, δεΰ αΰξϊ ιλεμ, ΰκ λγι μδαιο λιφγ παπδ δξιγς αιφεψιν ηιιν ξδϊημϊν δτωεθδ, ηιιαιν μδαιο λιφγ δΰεψβπιζν δΰηψ χιαμ ΰϊ δξιγς. δπριεο μαπεϊ ξιγς ςμ-ιγι δςαψϊ ξχθςι DNA ξξιο ΰηγ μξιο ωπι, γεξδ μπριεο μαπεϊ λμλμδ αΰετο ωλμ ΰηγ μεχη ΰϊ λαιρϊε ωμ δωπι. ΰπι πζλψ λΰο αριτεψ ωωξςϊι ξδψξο χΰδο: ΰαιε ωμ διμγ ηιικ, λωζδ ριτψ με ωδλμα ωαψωεϊε ωεεδ 100,00$. δεΰ τψυ αφηεχ λωδιμγ ριτψ με ωιω με μχεη ωξςεπιιο αλμα. μξηψϊ ωΰμ δΰαΰ ΰϊ διμγ ΰν δςρχδ αεφςδ ? λο, ςπδ διμγ. δΰν χιαμϊ ΰϊ δξηιψ ωψφιϊ, ωΰμ δΰαΰ. λο, ςπδ δαο. αΰξϊ !! ωΰμ δΰαΰ λμΰ ξΰξιο, αΰξϊ χιαμϊ 100,000$ ςαεψ δλμα ? λο, ςπδ δαο, δημτϊι ΰεϊε ϊξεψϊ ωπι ηϊεμιν, δωεειν λμ ΰηγ 50,000$. λγι ωλμλμδ ϊφξη, ηιιαιν μιιφεψ ςεωψ, λγι μαπεϊ ξιγς αΰεψβπιζν ηιιν, φψιλιν βν μιιφψ ΰεϊε αΰιζωδε ξχεν. ΰν ΰπι μΰ ξΰξιο ωημεχϊ δ"ιγ" αξωηχ δτεχψ διιϊδ ΰχψΰιϊ. ΰπι ηιια μητω ΰϊ δβεψν μλκ. δΰν ξημχ δχμτιν ριγψ ΰεϊν ξψΰω ? ΰν δωεπεϊ δξεαιμδ μΰαεμεφιδ αχπδ ξιγδ βγεμ, ΰιπδ ιλεμδ μδιεϊ ΰχψΰιϊ, ηιιαιν μητω ΰϊ δξχεψ μωεπεϊ αβεψξιν ωΰιπν ΰχψΰιιν. δφθαψ αιγιπε ξιγς ψα, ξξπε πιϊο μμξεγ ωΰλο "ηαιμϊ χμτι δηιιν" ρεγψε αΰετο ξλεεο. λαψ ιεϊψ ξξΰδ ωπδ χιιξιν γεεηιν ςμ δϊΰξεϊ δπβψξεϊ ςμ-ιγι δραιαδ, ΰκ αβμμ δγεξιππθιεϊ ωμ ϊιΰεψιϊ γψεειο εδϊ.π.γ, χιιξϊ δϊςμξεϊ λμμιϊ ξδν. δν ςαψε θεΰθεΰ ΰμ ξϊηϊ μωθιη, ξλιεεο ωμΰ πιϊο μδαιο ΰεϊν αξρβψϊ δϊιΰεψιδ. ιω ξεξηι βπθιχδ δξψβιωιν ηεαδ μδϊπφμ ςμ δβιμειιν δμμε εμδβγιψν λ"τβξιν ξφςψιν αξπβπεο δβπθι δςγιο"[2]. ςμ-λκ πΰξψ αων ρψ ψεπμγ τιωψ ωμΰ ξτϊις ωμτςξιν ξπβπεο λδ ξεψλα μτςξιν ιλεμ μδωϊαω [West-Eberhard 1989]. αςωεψιν δΰηψεπιν δημε αιεμεβιν ξρειξιν μδφις ωΰεμι δωεπεϊ δξπις ΰϊ δΰαεμεφιδ ΰιπδ ΰχψΰιϊ Rosen and Buth 1980];[Ho and Saunders 1979, Cook 1977. δθψιβψ μωιπει ξβις ξδραιαδ εδΰεψβπιζν ξϊΰιν ΰϊ ςφξε ΰμιδ. χεχ [1977] φιιο ωδϊ.π.γ πξφΰϊ ςμ χψχς ψςες, βν αξιωεψ δξϊξθι εβν αξιωεψ δαιελιξι. δεΰ δαις ρτιχεϊ ψφιπιιν αιηρ μϊεςμϊ ωιλεμδ μφξεη μΰαεμεφιδ ξωεπεϊ ΰχψΰιϊ. ψχ ξιςεθ ξαιο δαιεμεβιν ραεψιν διεν ωδωεπεϊ δπγψωϊ μΰαεμεφιδ ΰιπδ ιλεμδ μδιεϊ ΰχψΰιϊ. απχεγδ ζε δξιςεθ πξφΰ ςμ χψχς ξεφχ ιεϊψ ξδψεα. ΰν ΰπηπε ξςεπιιπιν αΰξϊ μδαιο ΰϊ δΰαεμεφιδ μςεξχ, ηιιαιν μδϊαεπο βν αωιπειιν ωξχεψν ΰιπε ΰχψΰι. ΰεψβπιζν ηιιν ξβιαιν μραιαϊν αψξεϊ ωεπεϊ. ςμ ξπϊ μωψεγ εμηιεϊ θεα, δΰεψβπιζν ηω ΰϊ ραιαϊε εξβια αδϊΰν. ψΰιπε ψξδ ΰηϊ μδϊΰξδ ζε ατψχ 2, ααχψδ δβπθιϊ ωμ ριπϊζϊ δΰπζιν αϊΰ. μγεβξΰ, ξπβπεο δαχψδ δβπθι ηω απεληεϊε ωμ δξφς δξϊΰιν ε"ξγμιχδ" ΰϊ δβο δξχεγγ ΰϊ δΰπζιν. δξπβπεο "ξγμιχ" ε"ξλαδ" βπιν μτι δφεψκ, ΰκ ΰιπε ξλπιρ ωιπειιν χαεςιν αβπεν. αχψδ ξρεβ ζδ ξΰτωψϊ μΰεψβπιζν μτςεμ αφεψδ ιςιμδ, ϊηϊ ϊπΰιν ξβεεπιν, εξΰτωψϊ μΰεψβπιζν μηιεϊ αΰετο ιςιμ, ϊεκ λγι ωιπειιν ραιαϊιιν αςμι θεεη χφψ. δψηαδ ααχψεϊ δμμε, ιλεμδ μδεαιμ μωιπειιν ΰψελι θεεη, ΰε μωιπειιν αψξδ δΰαεμεφιεπιϊ. ιϊψδ ξλκ, ΰν δαχψδ πξφΰϊ αωμα δϊτϊηεϊι, βν ωιπει χθο ξδρεβ "δπλεο" ιλεμ μιφεψ ωιπει βγεμ ατπεθιιτ. ΰκ δριλειιν ωδωιπει "δπλεο" ιϊψηω αΰετο ΰχψΰι πξελιν ξΰεγ. ΰν δωιπειιν ΰχψΰιιν, δριλει μωιπει "πλεο" δεΰ διηρ ωαιο δωιπει δπλεο μλμμ δωιπειιν δΰτωψιιν. δΰτωψεϊ μχαμ ωιπει ω"ΰιπε πλεο" βγεμ μΰιο ςψεκ ξΰτωψειεϊ δωιπει δ"πλεπεϊ". ΰκ ελΰο πξφΰϊ δπχεγδ δηωεαδ ΰν δβπεν ϊελπϊ ξψΰω μδϊΰιν ΰϊ ςφξε μραιαδ εδΰιϊεϊ ξδραιαδ δεΰ δθψιβψ δβεψν μωιπει. ΰζι ΰιο ξχεν μξχψιεϊ, λωιςμδ δφεψκ, δωιπει δπγψω ιϊψηω . χιιξιν ρεβιν ωεπιν ωμ ωιπειιν ατπεθιιτ δπβψξιν ςμ-ιγι δραιαδ, ψαιν ξδν ιλεμιν μιφεψ ωιπειιν ΰψελι-θεεη αχψα δΰελμεριδ. δωιπειιν δμμε ξηεμχιν μωπι χαεφεϊ λμμιεϊ. αχαεφδ δψΰωεπδ πξφΰιν δωιπειιν ατπεθιιτ δξϊψηωιν λϊεφΰδ ξωιπει αψφσ δ-DNA. αχαεφδ δωπιιδ πξφΰιν λμ δωιπειιν ατπεθιιτ δξϊψηωιν μμΰ ωιπει α-DNA. ξεθφιεϊ ωΰιπο ΰχψΰιεϊ ξωϊιιλεϊ μχαεφδ δψΰωεπδ. λτι ωλαψ ψΰιπε ατψχ 2, ξεθφιδ διΰ αςφν ωιπει αψφσ δ-DNA, πιϊο μημχ ΰεϊν μρεβιν ωεπιν. ιω ξεθφιεϊ δξωπεϊ πεχμιεθιγ αεγγ, ξΰιγκ ιω βν ξεθφιεϊ ξεψλαεϊ ιεϊψ. ξεθφιεϊ ψαεϊ ιγεςεϊ λρτεπθπιεϊ επχιεϊ ξδωτςδ ραιαϊιϊ. ΰμε ΰιπο δξεθφιεϊ δπγψωεϊ μιφιψϊ ξΰχψε-ΰαεμεφιδ. δξξφΰιν ξφαιςιν ςμ-λκ ωδξεθφιεϊ δμμε αΰεϊ λϊεφΰδ ξϊχμεϊ αξπβπεπι δςαεγδ δβπθιιν. ψεαο ξϊψηωεϊ λϊεφΰδ ξωβιΰεϊ ωιλτεμ α- DNA. λςϊ πςρεχ αξεθφιεϊ ωδδεληεϊ ξφαιςεϊ ςμ-λκ ωδο ΰιπο ΰχψΰιεϊ, ΰμΰ δο πεαςεϊ ξθψιβψ ραιαϊι. αημχ ξδξχψιν δελη ωδξεθφιεϊ δμμε ξεϊΰξεϊ μραιαδ. αχαεφδ ζε πφτδ αωεπεϊ ωπιϊο μιιηρ ΰεϊδ μΰαεμεφιδ ωΰιπδ-ΰχψΰιϊ. δξεθφιεϊ δμμε ιλεμεϊ μδιβψν ςμ-ιγι θψιβψ ραιαϊι, δξςαιψ ΰϊ δβπεν μΰηγ ξξρτψ ξφαιν τεθπφιΰμιιν ξεαπιν, γψλν ιεεφψ τπεθιιτ δξεϊΰν μραιαϊε. ψΰιπε ωξεθφιεϊ ΰχψΰιεϊ ΰιπο ξεριτεϊ ξιγς αβπεν. δξεθφιεϊ διλεμεϊ μϊψεν μξΰχψε-ΰαεμεφιδ ΰιπο ΰχψΰιεϊ. δο ξϊψηωεϊ αςχαεϊ θψιβψ δξβις ξδραιαδ εξεαιμεϊ μτπεθιιτ δξεϊΰν μραιαϊε[3]. αβπεν λαψ πξφΰ δτεθπφιΰμ μδϊΰιν ΰϊ ςφξε μραιαδ. δραιαδ ψχ βεψξϊ μδτςμϊε. μΰ λμ δξεθφιεϊ ΰχψΰιεϊ. ιω ωΰιπο ΰχψΰιεϊ αξψηα δζξο εδο ξβιςεϊ αγιεχ αψβς ωφψικ ΰεϊν. ιω ωξχεν δϊψηωεϊο ΰιπδ ΰχψΰιϊ εδο ξετιςεϊ αγιεχ αξχεν δπγψω λγι μδαιΰ μϊεςμϊ. ξεθφιεϊ ψαεϊ γεβξϊ ΰμδ ωπϊΰψ αδξωκ, ξϊψηωεϊ αγιεχ ψα, ϊηϊ αχψδ ξϊεηλξϊ ωμ δϊΰ. μδβγιψν λΰχψΰιεϊ, τιψεωε δϊςμξεϊ ξδςεαγεϊ. δδφςεϊ ωμι λΰο δο ξωεςψεϊ, λιεεο ωΰιο μπε ςγιιο γεβξΰ μξεθφιδ δξεαπϊ γιδ αψξδ δξεμχεμψιϊ. ςμ-ξπϊ ωπελμ μδαιο - (1) λιφγ δραιαδ βεψξϊ μξεθφιδ (2) λιφγ διΰ ξιιφψϊ τπεθιιτ δξεϊΰν μΰεϊδ δραιαδ. ΰκ μΰηψεπδ δϊβμε ϊλεπεϊ ξεμχεμψιεϊ ωμ λξδ ξεθφιεϊ δξεϊΰξεϊ μραιαδ εδξϊψηωεϊ λϊεφΰδ ξθψιβψ ραιαϊι. αωςϊ λϊιαϊ ωεψεϊ ΰμε ΰιππε ξλιψιν ΰϊ δξλπιζν δξεμχεμψι ωμ δθψιβψ δραιαϊι ελιφγ ξτςιμδ δραιαδ ΰϊ δθψιβψ. ΰν λι ΰπηπε ιεγςιν ωχιιν θψιβψ ΰωψ δτςμϊε πβψξϊ ςμ-ιγι δραιαδ. διτεκ ξχθς α-DNA (ψΰδ τψχ 2) διπδ ρεβ ξεθφιδ ξελψϊ ωΰιπδ πψΰιϊ ΰχψΰιϊ. διτεκ δξϊψηω αϊεκ δβο ιλεμ μςεεϊ ΰεϊε εμδτεκ ΰεϊε μαμϊι τςιμ. ΰν ιϊαφς ςλωιε διτεκ ηζψδ, δβο ιηζεψ μτςεμϊε δχεγξϊ. μηιμετιο διτεκ ιλεμ μδριψ "ξχγν" (Promoter) ξ"ξτςιμ" (Operon) εμλαεϊ ρεμμδ ωμιξδ ωμ ωμ βπιν χωεψιν. διτεκ ξγειχ, ιλεμ ΰν λο μωξω μφεψκ δτρχϊ ΰε δηζψϊ τςιμεϊ βπθιϊ ρτφιτιϊ. αγψκ ζε τςεμϊ δδιτεκ ιλεμδ μηεμμ ωιπει βπθι βγεμ ετϊΰεξι ατπεθιιτ [Darnell et al. 1986]. ϊαπιεϊ διτεκ αϊεκ λψεξζεξιν ωιξωε μφεψκ ΰιτιεο ξιπιν ωεπιν ωμ δγψερετιμιδ [Dobzhansky 1951]. ραιψ μδπιη ωτςεμεϊ δδιτεκ, δν ΰωψ δεαιμε μξιο δηγω. γεβξΰ ξςπιιπϊ μδιτεκ, διπδ ζε δξϊψηωϊ αΰετο χαες ααχθψιϊ δρμξεπμδ (Salmonella). ξεθφιδ ζε ξωπδ ΰϊ ρεβ δημαεο αωεθεο (flagella) [Silverman and Simon 1983, Darnell 1986 pp. 441-2, Griffiths et al. 1993 pp. 572-3]. λλμ διγες μπε δτεπχφιεϊ ωμ ωπι δημαεπιν, δξεημσ εδξημισ, ζδιν. δν ωεπιν ψχ αϊλεπεϊιδν δΰπθιβπιιν (antigenic). ΰετο τςεμϊ δδιτεκ ξεαπϊ διθα, λιεεο ωδιΰ ξωτιςδ ςμ ιφιψϊ δημαεπιν αωεθεο. δβπιν δξχεγγιν ΰϊ δημαεπιν δμμε ιλεμιν μδιξφΰ αΰηγ ξϊεκ ωπι ξφαιν ΰτωψιιν. αξφα ΰηγ, πεφψ δημαεο δ"ξεημσ". αξφα δωπι ιεεφψ δημαεο δ"ξημισ". τςεμϊ διτεκ ρτφιτιϊ εξγειχϊ αβπεν, ξημιτδ αιο δξφαιν. πψΰδ ωξχθς ωμ λΰμσ πεχμιεθιγιν ξεχφαιν ρτφιτιϊ μξωιξϊ δδιτεκ. αωπι χφεεϊ δξχθς πξφΰιν χθςιν αΰεψκ ωμ λΰψας-ςωψδ πεχμιεθιγν, δξΰτωψιν ΰϊ τςεμϊ δδιτεκ αΰξφςεϊ ωημεσ. ημαεο δπγψω μτςεμϊ δωημεσ ξχεγγ αιο ωπι χφεεϊ δξχθς. δριξεπιν δξιεηγιν αχφεεϊ δξχθς ξαθιηιν ωδδιτεκ εδωηζεψ ιαεφςε ωπιδν αγιιχπεϊ, τςεμϊ δδιτεκ δεΰ δξϊβ δξωπδ ΰϊ δημαεο αωεθεο. λλμ διγες μπε τςεμεϊ δδιτεκ δμμε ξϊψηωεϊ τηεϊ ΰε ιεϊψ αΰετο ξρεγψ. δο ξϊψηωεϊ αςψκ ΰηϊ μςωψδ γεψεϊ. ηιμεσ ξηζεψι ξΰπθιβο (Antigen) ΰηγ μωπι ξριις μαχθψιδ μηξεχ ξδξςψλϊ δηιρεπιϊ ωμ δβεσ δξΰψη. ξφα δβπεν δεΰ ϊεψωϊι. ϊδιδ πθιιδ μδϊψαεϊ ωμ δΰπθιβο ωΰιπε πξφΰ ϊηϊ δϊχτδ ωμ δξςψλϊ δηιρεπιϊ. τςεμεϊ ωημεσ αβπεν ιλεμεϊ μιφεψ βν ρεβιν ΰηψιν ωμ ξεθφιεϊ. δο ιλεμεϊ μιφεψ τςεμεϊ ξηιχδ, δλτμδ εδςϊχδ. τςεμεϊ δωημεσ ΰιπο ϊδμιλιν ΰχψΰιιν. δτςεμεϊ δμμε πξφΰεϊ ϊηϊ αχψδ βπθιϊ δγεχδ, επγψωιν ξρτψ ΰπζιξιν ξιεηγιν μαιφεςο. ιω ΰτιμε βπιν ξιεηγιν δξωτιςιν ςμ ιςιμεϊ δωημεσ [Griffiths et al. 1993, pp. 571 ff.]. πϊβμε ΰμξπθιν βπθιιν δζζιν ξξχεν μξχεν ςμ δλψεξζεν, δν ΰτιμε ζζιν ξλψεξζεν ΰηγ μλψεξζεν ΰηψ. ΰμε δν ξχθςιν βπθιιν χφψιν δπξφΰιν ααχθψιδ, αφξηιν εαηψχιν επχψΰιν ΰμξπθιν βπθιιν πιιγιν ( transposable genetic elements). ξεξηι δβπθιχδ ξΰξιπιν ωδΰμξπθιν δμμε πξφΰιν αλμ ΰεψβπιζν. δξγς ξλιψ αωπι ρεβι ΰμξπθιν λΰμδ. δχθπιν ιεϊψ δξλιμιν ςγ μλ-1,500 πεμχμιεθιγιν πχψΰιν ξχθςι δερτδ (insertion sequences) εξρεξπιν ςμ-ιγι ψΰωι δϊιαεϊ IS. δβγεμιν ιεϊψ, πχψΰιν θψπρτεζεο (transposons) εξλιμιν 2,500 πεχμιεθιγιν ΰε ιεϊψ ειω αιπιδν δξλιμιν ςγ μλ-20,000 πεχμιεθιγιν. ςμ-τι διγες μπε ξχθςι δερτδ ιλεμιν μπες μλμ ξχεν αβπεν. ΰν δν πλπριν τπιξδ μϊεκ δβο δν αγψκ λμμ ξςεεϊιν ΰεϊε εδετλιν ΰεϊε μμΰ ιςιμ. δ-IS ιλεμ βν μδλιμ αϊελε ριξεπιν μριεν ψιωεν, αξχψδ λζδ δεΰ ιβψεν, μΰ ψχ μλιαει δβο ωαϊελε δεΰ δϊπημ, ΰμΰ βν μλιαειιν ωμ λμ δβπιν δπξφΰιν αδξωκ, αξρβψϊ λμ ΰεϊε δ-operon (φαψ ωμ βπιν). αΰεψβπιζξιν ωεπιν ξετιςιν ξχθςι δερτδ ζδιν, εδν ξρεξπιν ς"ι δΰεϊιεϊ ωλαψ φιιπε ,IS αϊερτϊ ξρτψ, λβεο IS1 ε-IS5. δθψπρτεζεπιν (transposon) ΰψελιν ιεϊψ ξξχθςι δδερτδ (IS) ελκ δν ξλιμιν ξιγς βπθι ψα ιεϊψ. δν ξρεξπιν ςμ-ιγι δΰεϊιεϊ Tn αϊερτϊ ξρτψ, λβεο Tn1 ε- Tn903. αιπιδν ιω διγεςιν μωξφδ, δξλιμιν βπιν μφεψκ ςξιγεϊ λπβγ ρεβιν ωεπιν ωμ ΰπθιαιεθιχεϊ. θψπρτεζεο δξλιμ ςξιγεϊ μΰξτιφιμιο (ampicillin) δπχψΰ Tn1, ξλιμ αςψκ 5,000 πεχμιεθιγιν. ΰεψλε ωμ ζδ δςξιγ ατπι θθψφ'ιχμιο (tetracycline) δπχψΰ Tn10, δεΰ λ- 10,000 πεχμιεθιγιν. ΰεψλε ωμ δθψπρτεζεο δςξιγ ατπι ΰξτιφ'μιο, ρθψτθεξιφ'ιο ερεμτΰπιμΰξιιγ Tn4, δεΰ λ- 20,000 πεχμιεθιγιν. δν ιλεμιν μπες ξδτμρξιγ (plasmid) ωμ δαχθψιεν μ-DNA ωμε. δν βν ιλεμιν μπες ξαχθψιεν ΰηγ μωπι αξδμκ δδϊηαψεϊ αιπιδν. αψαψδ ξχμιπθεχ ωζλϊδ ατψρ πεαμ αωπϊ 1983 ςμ ςαεγϊδ απεωΰ ψδ-ΰιψβεο βπθι, φιιπδ ωιωπο ΰιπγιχφιεϊ μλκ ωδδϊΰξεϊ δβπθιεϊ δμμε ξϊψηωεϊ λϊεφΰδ ξξφα γηχ [McClintock 1978]. ξδ δν ϊτχιγιδν δψβιμιν ξμαγ δϊτωθεϊ δςξιγεϊ ατπι ΰπθιαιεθιχδ ? ΰιππε ιεγςιν. αΰψι εεπψ ξΰεπιαψριθϊ ΰξεψι, ηεωα ωΰεμι δψδ-ΰιψβεο δβπθι δεΰ ημχ ξξςψλϊ δαχψδ ωμ δαχθψιδ, δξιιφψϊ ωιπειιν ϊεψωϊιιν αϊβεαδ μΰιϊεϊιν ραιαϊιιν [Wanner 1985]. εψβ'ιπιδ εεμαεθ ξΰεπιαψριθϊ ρθπτεψγ εχψιρθτεψ λεμιρ , ξΰεηψ ιεϊψ ξΰεπιαψριθϊ χιιρ εερθεψο ψζψα , φιιπε ωψδ-ΰιψβεο βπθι ιλεμ μβψεν μωιπειιν βπθιιν ξδιψιν, αξιεηγ αφξηιν [Walbot and Cullis 1985]. μτπι μξςμδ ξςωεψ αΰψι δεμ, ΰζ αΰεπιαψριθϊ χεπθιχθ δλιο ζο ωμ αχθψιϊ ΰι. χεμι (E. coli) τβεν, μμΰ ιλεμϊ μτψχ ημα ρελψ, μχθεζ [Hall 1982]. αχθψιεϊ ΰι. χεμι ψβιμεϊ ιλεμεϊ μηιεϊ ςμ μχθεζ, λιεεο ωιω αδν ξςψκ ΰπζιξιν μφεψκ τιψεχ δμχθεζ. μφεψκ ριγψϊ πιρειιν ζε, δλιο δεμ ζο ωηρψ αδ δβο δξχεγγ ΰϊ δΰπζιν δψΰωεο αξςψκ, αβμμ δξηρεψ αΰπζιν, δζο μΰ διδ ξρεβμ μηιεϊ ςμ μχθεζ. λΰωψ δαχθψιδ βγμδ εδϊψαϊδ αςζψϊ ϊζεπδ ΰηψϊ αιηγ ςν πεληεϊ ωμ μχθεζ, δετιςε ωπι ξεθφιεϊ ααχθψιεν. ΰηϊ ξδο αςμϊ ξαπδ ωμΰ διδ ιγες ςγ ΰζ. δξεθφιδ δωπιδ δετιςδ αβο δαχψδ. δβο δξεθπθ, χεγγ αϊελε ΰπζιν ωΰιτωψ ΰϊ αιφες ΰϊ δφςγ δψΰωεο εδηρψ αϊδμικ δξθαεμιζν ωμ μχθεζ. λιεο ωαχθψιϊ δξεθπθ δτςιμδ βο ημετι, δεΰ ιλεμ διδ ωεα μηιεϊ ςμ μχθεζ. δβο ςμιε δϊψηωδ δξεθφιδ διδ μξςωδ χιιν λμ δζξο, ΰκ δεΰ διδ αξφα ψγεν. δτεπχφιδ δψβιμδ ωμ δβο ΰιπδ ιγεςδ. δεμ χψδ με βο "ρξει" (cryptic). λωμςφξν, ΰιο μΰσ ΰηϊ ξωϊι δξεθφιεϊ δμμε ϊεςμϊ μαχθψιεν. μφεψκ ξθαεμιζν ωμ μχθεζ ιω φεψκ αφψεσ ωπι δξεθφιεϊ. αδιςγψ μχθεζ ωπι δξεθφιεϊ δμμε δν ςφξΰιεϊ. δο ϊετςπδ αιηγ ψχ αΰετο ΰχψΰι αδρϊαψεϊ χθπδ αιεϊψ ωμ 1 μ-10 αηζχϊ 18. δεμ ηιωα ΰϊ ζξο δδξϊπδ δφτει λγι ωωϊι δξεθφιεϊ δμμε ιετιςε αξχψδ. αξγβν δπιρει ωςψκ, δεΰ ξφΰ ωαδπηδ ωωϊι δξεθφιεϊ δμμε αΰξϊ ξετιςεϊ αξχψδ ιγψω μδξϊιο λ-100,000 ωπιν, μτπι ωπιϊο ιδιδ μφτεϊ αδϊψηωεϊ ΰηϊ ωμ ωπι δξεθφιεϊ. ΰκ απεληεϊ δμχθεζ πφτε 40 ξδο αξδμκ ιξιν αεγγιν αμαγ ! ϊεφΰεϊ ΰμε ξφαιςεϊ ςμ-λκ ωδπεληεϊ δραιαϊιϊ ωμ δμχθεζ βψξδ μξεθφιεϊ. δεμ [1988] αιφς πιρει περσ εχιαμ ϊεφΰδ γεξδ. δεΰ βιγμ αχθψιδ απεληεϊ ρΰμιφ'ιο (salicin), ϊζεπδ ωαχθψιδ αγψκ λμμ ΰιπδ ιλεμδ μτψχ εμςωεϊ αδ ωιξεω. ΰκ μδτϊςϊε δεΰ βιμδ ωμαχθψιδ βο περσ ρξει, ωαγψκ λμμ ξεγηχ ςμ-ιγι δβο δψβεμθεψι, δξχεγγ αϊελε ΰπζιν διλεμ μτψχ ρΰμιφ'ιο. δβο δρξει ιιδτκ μτςιμ ψχ λϊεφΰδ ξΰηϊ ξξρτψ ξεθφιεϊ ΰτωψιεϊ αβο δψβεμθεψι. ΰηϊ ξδο διπδ δξψδ ωμ πεχμιεθιγ αεγγ. ΰτωψεϊ ΰηψϊ διΰ ςμ-ιγι δερτδ ωμ ΰηγ ξϊεκ ωπι ΰμξπθιν πιιγιν. δεΰ δωϊξω αζο ωμ αχθψιδ ωδβο δρξει ωμε διδ αξφα ψγεν. μζο ωδωϊξωε μφεψκ δπιρει διδ αβπεν ξχθς περσ ωμ DNA διγες λ-IS103 δξλιμ 1,400 πεχμιεθιγιν ειεωα αξςμδ δβπεν μτπι δβο δρξει εξωΰιψε αξφα λαει ςμ-ιγι δζζϊ ξρβψϊ δχιγεγ εαλκ δεΰ ξςεεϊ ΰϊ τςεμϊ δϊςϊεχ ξδ-DNA μ-mRNA. λγι ωζο δπιρει ιελμ μτψχ ρΰμιφ'ιο, πγψωιν ωπι ωιπειιν βπθιιν. δξχθς IS103 ηιια μδιξηχ αΰετο ξγειχ, μΰηψ ξλο δπεχμιεθιγ δπλεο φψικ μςαεψ ωιπει, μηιμετιο ξχθς δπχψΰ IS1 ΰε ξχθς ΰηψ δπχψΰ IS5 φψιλιν μδϊεερσ μβο δψβεμθεψι δρξει. δεμ πιρδ μξγεγ ΰϊ δχφα δρτεπθπι ωμ τςεμϊ δξηιχδ δξγειχϊ ωμ ξχθς δ- IS103 εξφΰ ωδιΰ πξελδ ξλγι μδιξγγ. δεΰ ιλεμ διδ μεξψ ψχ ωδδρϊαψεϊ μλκ πξελδ ξ-1 μ-2 λτεμ 10 αηζχϊ 12, ΰε αςψκ ριλει ωμ ΰηγ μ- 2 μθψιμιεο. μμΰ πεληεϊ ωμ ρΰμιφ'ιο δριλει ωωπι δξεθφιεϊ δμμε ιϊψηωε αΰεϊε δϊΰ δεΰ τηεϊ ξΰηγ μ-10 αηζχϊ 19. ςμ-τι δϊ.π.γ δραιαδ ΰιπδ ξδεεδ βεψν αξεθφιεϊ δξεϊΰξεϊ μραιαδ. δξεθφιεϊ δηωαεϊ μϊ.π.γ δν λεμο ΰχψΰιεϊ, δϊψηωεϊο ΰξεψδ μδϊψηω αΰετο ςφξΰι ΰηγ ξδωπι εξδραιαδ. ΰν ΰλο δο ςφξΰιεϊ ΰζι δριλει μχαμ ξεθφιδ λτεμδ ξϊΰιξδ αμτηεϊ ϊΰ ΰηϊ αΰελμεριδ αξδμκ ωαεςιιν δεΰ αςψκ ΰηγ μωμεωιν ξιμιεο. μων λκ δεμ διδ πΰμυ μδξϊιο αςψκ ξιμιεο ωπδ λγι ωΰηϊ ξδν ϊϊψηω αϊψαιϊ ωμε, ΰκ αξφιΰεϊ ωϊι δξεθφιεϊ δϊψηωε αλ-60% ξδϊψαιεϊ, εδν πιηεπε αιλεμϊ μτψχ ρΰμιφ'ιο. δεΰ ηχψ αξιεηγ ΰϊ τςεμϊ δξηιχδ δξγειχϊ ωμ ξχθς IS103 δξϊψηωϊ απεληεϊ ωμ ρΰμιφ'ιο (ιω μζλεψ ωμμΰ ρΰμιφ'ιο ϊγιψεϊ δδϊψηωεϊ πξελδ ξγι ξλγι μδιξγγ). απεληεϊ ωμ ρΰμιφ'ιο δεΰ ξφΰ ωϊεκ 8 ςγ 12 ιξιν ΰηεζ δϊΰιν ωςαψε ΰϊ τςεμϊ δξηιχδ δβις ςγ μωιςεψ ωμ 89% ! β'εο χιψπρ εχαεφϊε ξαιϊ δρτψ μαψιΰεϊ φιαεψιϊ αΰεπιαψριθϊ δψεεψγ ϊιΰψε πιρει ΰηψ ςν αχθψιδ [Cairns et al. 1988]. δν δωϊξωε αζο ωμ ηιιγχιν ςν τβν αβο ωξχεγγ ΰϊ δΰπζιν μτιψεχ μχθεζ. μλο αχθψιϊ δπιρει μΰ διϊδ ξρεβμϊ μηιεϊ ςμ μχθεζ. χαεφϊε ωμ χιψπρ δΰλιμδ ΰϊ δαχθψιδ μχθεζ εηιτωδ ηιιγχιν ωπψΰδ ωδν ξφμιηιν αλμ ζΰϊ μηιεϊ ςμ μχθεζ. δν ΰλο ξφΰε αχθψιδ λζε, δν ϊμε ΰϊ δριαδ μϊετςδ ζε, αξεθφιεϊ. ςμ-ιγι δωιξεω αβιωδ δρθθιρθιϊ ωμ μεψιΰ εγμαψεχ [1943]. δν δριχε ωαπεληεϊ μχθεζ, δϊψηωε ξεθφιεϊ δδετλεϊ βπιν μλΰμδ δξιιφψιν ΰπζιν διλεμ μτψχ μχθεζ, δν δριχε λι ιϊλο ωμϊΰιν ιω ξλπιζν μαηιψϊ δξεθφιεϊ ωιϊψηωε ... μαχθψιδ λπψΰδ ιω λψ αηιψδ πψηα ωμ βπιν ρξειιν. λΰμε ωπιϊο μδωϊξω αδν μφεψκ ξθαεμιζν ωμ ξφςιν ηψιβιν. ξλπιζν δδτςμδ ξωϊπδ...δϊαψψ ωμΰι. χεμι (E. coli) ιω βο ρξει δπλπρ μτςεμδ μφεψκ διγψεμιζδ ωμ μχθεζ, αξιγδ εδβο δψβιμ ωζδ ϊτχιγε, πξηχ. δδτςμδ ωμ [δβο δρξει] ξφψιλδ μτηεϊ ωϊι ξεθφιεϊ...λξςθ μΰ ιΰξο ωΰιψεςιν λΰμε αλμμ ξϊψηωιν [Cairns et al. 1988]. γιεεηιν ΰμε εΰηψιν γεξιδν, ςεψψε ςπιιο ψα εξημεχεϊ αιο δξγςπιν δςερχιν αξηχψ ωμ βπθιχδ ξεμχεμψιϊ εΰαεμεφιδ. λωμψΰωεπδ δπιρειιν δμμε γεεηε, δν δϊχαμε αρτχπεϊ. ϊεφΰεϊ δπιρειιν δμμε ξθιμεϊ αρτχ ΰϊ ςιχψεο ςφξΰεϊ δξεθφιεϊ ξδραιαδ [Stahl 1988, Benson 1988]. ΰν ϊεφΰεϊ δπιρειιν δμμε ξφαιςεϊ ςμ λκ ωξεθφιεϊ δξεϊΰξεϊ μραιαδ, πβψξεϊ λϊεφΰδ ωμ βιψει ραιαϊι. ΰζι δο ρεϊψεϊ ΰϊ δπηϊ διρεγ ωμ δπιε-γψεεπιζν. μτι δπηδ ζε δξεθφιεϊ δν ΰχψΰιεϊ εδϊψηωεϊο διπε ςφξΰιεϊ εΰιπε ϊμει αραιαδ. ΰν ΰλο δξεθφιεϊ ΰιπο ΰχψΰιεϊ, αξεαο ωδραιαδ ιλεμδ μβψεν μδϊψηωεϊο . ΰζι πγψω μωπεϊ ΰϊ δπηϊ διρεγ ωμ δΰαεμεφιδ δγψεεπιρθιϊ δωεμθϊ ςμ ξγςι δαιεμεβιδ, χψεα μ-150 ωπδ. αξγς μΰ ξΰτωψιν αχμεϊ ψαδ λμ-λκ μδτιμ δπηϊ ιρεγ αςμϊ ξςξγ ωλζδ. ιω μαηεο ωεα εωεα ΰϊ ϊεφΰεϊ δπιρειιν, εμητω αδν λμ τβν εμιχει ΰτωψι. αξιγδ εχιιν δραψ ΰηψ μϊεφΰεϊ δπιρειιν, διλεμδ μδρϊγψ, εμε αγεηχ, ςν δδπηδ ωχιιξϊ ηερψ-ϊμεϊ αιο δετςϊ δξεθφιεϊ μδωτςδ δραιαϊιϊ, δπηϊ διρεγ ϊξωικ μδϊχιιν. βιωδ ωξψπιϊ ζε πγψωϊ λγι μξπες ξδξγς δϊχτι ψγιτδ ΰηψ λμ ϊεφΰϊ πιρει ηψιβδ. ξρτψ ξεξηι βπθιχδ ξεμχεμψιιν ηεωαιν ωδϊετςεϊ δμμε αΰεϊ λϊεφΰδ ξξεθφιδ ΰχψΰιϊ δπγψωϊ αϊ.π.γ. ξγςπιν ΰηψιν ηεωαιν ωδπιρειιν ωμ χιψπρ ΰλο ξφαιςιν ςμ λιωμεο ςιχψεο ςφξΰεϊ δξεθφιεϊ ξδραιαδ. ΰηψιν ηεωαιν ωΰεμι πιϊο μξφεΰ δραψ μϊετςεϊ δμμε ωιΰτωψ μδξωικ εμδηζιχ αςιχψεο δςφξΰεϊ. δξγςπιν δξεμχεμψιιν πιβωε μξςαγεϊ επιρε μςψεκ πιρειιν ςμ-ξπϊ μαηεο ΰϊ δδφςεϊ δωεπεϊ ωδεςμε. ΰκ δπιρειιν μΰ δφμιηε μτϊεψ ΰϊ δξημεχεϊ, μδιτκ δν ψχ δςξιχε ΰεϊο. ψιφψγ μπρχι, ςμ-τι πιρειιν ωμε εωμ ΰηψιν, ραεψ ωϊεφΰεϊ μεεΰι αμϊι ψφειεϊ εαμϊι ψμεεπθιεϊ δο ΰεμι δριαδ μϊεφΰεϊ δπιρειιν δπψΰεϊ λξεθφιεϊ ξλεεπεϊ [1995 Sniegowski & Lenski]. ξΰιγκ τθψιωιδ τερθψ ξΰεπιαψριθϊ αερθεο, δξφθθϊ ξϊεφΰεϊ πιρειιν ωςψλε διΰ εΰηψιν, ςεξγϊ αϊχιτεϊ ςμ γςϊδ ωδϊετςεϊ δο ΰλο ΰξιϊιεϊ [Foster 1992]. μγςϊ Sniegowski & Lenski [1995] δτψωπεϊ μϊεφΰεϊ δπιρειιν ωμ χιψπρ θψν ιεωαε. πιρειιν ξΰεηψιν ιεϊψ ωπςψλε μΰηψεπδ ξφαιςιν ςμ ρεβ ξεθφιδ περτϊ, δπψΰδ λξϊΰιν μραιαδ εδπβψν ςμ-ιγι δραιαδ. πιρειιν ΰμε ξψΰιν ωαπεληεϊ μχθεζ, ξεθφιεϊ δξεϊΰξεϊ μραιαδ ξτςιμεϊ βο ψγεν δξχεγγ αϊελε ΰπζιν δξαφς διγψεμιζφιδ μμχθεζ αΰι. χεμι (E. coli) εδωεπδ ξδξεθφιεϊ δξϊψηωεϊ μμΰ πεληεϊ ωμ μχθεζ [ Rosenberg et al. 1994, Galitski and Roth 1995, Radicella et al. 1995 ,1994 Foster and Trimarchi]. ψΰδ βν Culotta [1994] and Shapiro [1995] . μχψιΰϊ ημχ ωπι ωμ τψχ 7 μηφε λΰο μχψιΰϊ λμ τψχι δρτψ αφεψδ ξρεγψϊ - μηφε λΰο εϊχαμε ΰϊ ψωιξϊ δμιπχιν δξμΰδ [1] γψεειο μΰ πλπρ μπεωΰ ωμ ρθθιρθιχεϊ ωμ ΰελμεριεϊ, ωξΰεηψ ιεϊψ πηχψ ςμ-ιγι ρψ ψεπμγ τιωψ ερεεμ ψΰιιθ. δν δαιςε ΰϊ ψςιεπεϊιε δαριριεϊ ωμ γψεειο αξιπεηιν ξϊξθιιν. [2] ψΰδ West-Eberhard [1989] εδςψεϊιδ ςμ λκ. [3] λξε ϊελπιεϊ ξηωα λκ βν αξλπιζν αιεμεβι, λωπχμθ ξιγς ηψιβ μτςξιν δαιφεςιν ιδιε πξελιν. αξχψιν λΰμδ, ωιπει ατπεθιιτ ωπβψν ςμ-ιγι δραιαδ μΰ ιδιδ ξεϊΰν.
ϊεγδ ! ϊβεαϊκ δϊχαμδ.
ϊβεαϊκ ϊτεψρν μΰηψ αγιχδ εΰιωεψ δξςψλϊ |
